Kurbağa

Kuyruksuz kurbağalar (Latince: Anura), Yunanca'daki "yokluk" ön eki olan ἀ(ν)- an- ile yine Yunancada "kuyruk" anlamına gelen οὐρά ourá sözcüklerinden sahte türetilmiş bir terimdir ve "kuyruksuz" demektir.

Erişkinlerinin uzun arka bacaklar, tıknaz gövde, araları zarlı parmaklar, çıkık gözler ve kuyruksuzluk gibi özellikleri bulunan kurbağaların büyük çoğunluğu yarı sucul bir yaşam sürer ama tırmanarak ya da zıplayarak karada da rahatça hareket edebilirler. Her memeli canlı gibi yumurta ile çoğalamazlar.

Özellikle çiftleşme döneminde belirginleşen ve halk arasında "vıraklama" olarak anılan seslenişleriyle dikkat çeken kurbağalar, ekvatordan subarktik bölgelere kadar olan, geniş bir yayılım alanında bulunurlar. Çoğunluğu tropik yağmur ormanlarında olmak üzere, toplam 33 familyaya dağılmış yaklaşık 5250 türü bulunan bu canlılar, çeşitliliği en fazla olan omurgalılardandır. Ancak, kimi kurbağa türlerinin giderek azalan sayıları da dikkat çekmektedir. Kurbağalar yazın toprağın altında kurur.

 

Anadolu ve çevresinde görülen kurbaga türlerinden 'Toprak kurbağası'

 

Sistematik

• Takım : Anura — Kuyruksuz kurbağalar
• Alt takım : Archaeobatrachia

• Familya : Alytidae — Disk dilli kurbağalar
• Familya : Bombinatoridae — Kızılca kurbağagiller
• Familya : Leiopelmatidae
• Alt takım : Mesobatrachia
• Familya : Megophryidae
• Familya : †Palaeobatrachidae
• Familya : Pelobatidae — Sarmısaklı kurbağagiller
• Familya : Pelodytidae
• Familya : Pipidae — Tırnaklı kurbağalar
• Familya : Rhinophrynidae
• Familya : Scaphiopodidae
• Alt takım : Neobatrachia
• Familya : Allophrynidae
• Familya : Amphignathodontidae
• Familya : Aromobatidae
• Familya : Arthroleptidae
• Familya : Brachycephalidae
• Familya : Brevicipitidae
• Familya : Bufonidae — Kara kurbağasıgiller
• Familya : Calyptocephalellidae
• Familya : Centrolenidae
• Familya : Ceratobatrachidae
• Familya : Ceratophryidae
• Familya : Craugastoridae
• Familya : Cryptobatrachidae
• Familya : Cycloramphidae
• Familya : Dendrobatidae
• Familya : Dicroglossidae
• Familya : Eleutherodactylidae
• Familya : Heleophrynidae
• Familya : Hemiphractidae
• Familya : Hemisotidae
• Familya : Hylidae — Ağaç kurbağasıgiller
• Familya : Hylodidae
• Familya : Hyperoliidae
• Familya : Leiuperidae
• Familya : Leptodactylidae — Zehirli ok kurbağaları
• Familya : Limnodynastidae
• Familya : Mantellidae
• Familya : Micrixalidae
• Familya : Microhylidae
• Familya : Myobatrachidae
• Familya : Nasikabatrachidae
• Familya : Nyctibatrachidae
• Familya : Petropedetidae
• Familya : Phrynobatrachidae
• Familya : Pseudidae
• Familya : Ptychadenidae
• Familya : Pyxicephalidae
• Familya : Ranidae — Su kurbağasıgiller
• Familya : Ranixalidae
• Familya : Rhacophoridae
• Familya : Rheobatrachidae
• Familya : Rhinodermatidae
• Familya : Sooglossidae
• Familya : Strabomantidae

Türkiye'deki türleri

Türkiye'de kurbağaların 6 familyada (Bombinatoridae, Pelobatidae, Pelodytidae, Bufonidae, Hylidae, Ranidae) toplanan 17 türü bulunur.

1. Kızılca kurbağa (Bombina bombina)
2. Toprak kurbağası (Pelobates syriacus)
3. Kafkas kurbağası (Pelodytes caucasicus)
4. Siğilli kurbağa (Bufo bufo)
5. Kafkas siğilli kurbağası (Bufo verrucosissimus)
6. Gece kurbağası (Pseudepidalea viridis)
7. Değişken desenli gece kurbağası (Pseudepidalea variabilis)
8. Yeşil kurbağa (Hyla savignyi)
9. Ağaç kurbağası (Hyla arborea)
10. Çevik kurbağa (Rana dalmatina)
11. Toros kurbağası (Rana holtzi) endemik
12. Uludağ kurbağası (Rana macrocnemis)
13. Şeritli kurbağa (Rana camerani) kimilerine göre R. macrocnemis türünün sinonimidir
14. Tavas kurbağası (Rana tavasensis) endemik
15. Ova kurbağası (Pelophylax ridibundus)
16. Anadolu kurbağası (Pelophylax caralitanus) endemik
17. Levanten ova kurbağası (Pelophylax bedriagae)

Kurbağa metamorfozunun farklı evrelerini açıklayan bir çizim: a) uzuvsuz iribaş (kurbağa yavrusu), b) bir çift uzuvlu iribaş, c) iki çift uzuvlu ve kuyruklu, d) genç kurbağa ve e) kuyruksuz yetişkin kurbağa.